| Scheepstype: | Stalen Groninger zeetjalk, | |
| Vaargebied: | Groningen, Friesland, Gelderland | |
| Gebruiksdoel: | vervoer van hout en bonen, later suiker | |
| Werf en bouwjaar: | werf Gebr. Van Diepen, 1906 | |
| Afmeting: | 24,32m x 4,95m | |
| Bijzonderheden: | roerklik en broekschoorsteen |
Geschiedenis
Het schip heeft eerst ‘Lukiena’ (1906) en later ‘Jacoba’ (1946) geheten. Het heeft veel kenmerken van een echte zeetjalk: Zware extra langs- en kopspanten (dubbel kolsum en stringers), spuikleppen in de boeisels, taliescepters voor de stuurtalie, wandelspieren (loopsteunen) in de gangboorden. Voor zover bekend heeft het schip echter nooit op zee gevaren.
Het schip heeft aanvankelijk gevaren met hout en bonen tussen Gelderland en Groningen, later met suiker van Groningen naar Friesland voor de fabricage van gecondenseerde melk. De 'Lukiena' werd in opdracht gebouwd van de gebroeders Hukema, die aandelen hadden in de scheepswerf van Van Diepen. Een van de broers overleed al op jonge leeftijd. De ander is op het schip blijven wonen, waardoor de functie van het schip al in de dertiger jaren veranderde van vrachtschip tot woonschip.
In 1949 koopt Jan Gerbers het schip. Hij bouwt er een motor in. Die motor wordt altijd met de hand aangeslingerd. Dat gaat volgens Gerbers beter dan met een startmotor. Het blijft tot 1964 in zijn bezit.
Vanaf 1967 dient het schip als drijvende opslag. In 1970 wordt het definitief als woonschip in gebruik genomen door Henk van der Velde.
De vijfde eigenaar, Jan Visser, heeft veertien jaar aan de restauratie van het schip gewerkt, maar er nooit op gewoond of mee gevaren. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar de machinekamer. Hij brengt daarnaast heel veel klinkwerk in de originele staat terug. In 1992 verkoopt hij de tjalk aan Martine Bouman, die haar omdoopt tot 'Zilvermeeuw'.
Bijzondere details
De broekschoorsteen op de roef en de grote gebeeldhouwde roerklik met prachtig houtsnijwerk.
De huidige eigenaar heeft de roerklik in eigen beheer ontworpen naar oude traditie. De afbeelding laat een zogenaamde hoorn des overvloeds zien met aan de stuurboordzijde (de mannelijke kant) eikenloof en aan de bakboordzijde (de vrouwelijke kant) druivenranken.
In het houtsnijwerk zie je ook letters. Dat zijn de initialen van de beide ouders van de eigenaar, die deze klik hebben geschonken. De motieven zijn op kleur gebracht volgens oeroude schildermethodes met olieverf en vernis.
Scheepstype
De Zilvermeeuw is een Stalen Groninger zeetjalk. Tjalk is een verzamelnaam voor schepen met kromme stevens, rond voor- en achterschip met naar binnen vallend boeisel. Naar type, vaargebied en afkomst onderscheidt men gewone, hek-, paviljoen-, kof- en zeetjalk, beurtschip, Groninger tjalk, skûtsje (Friesland), paviljoenschuit (Hollandse IJsselgebied). Tjalken zijn overal in het land voor alle vrachten op alle soorten van binnenwater en de grote rivieren tot en met de kustvaart gebouwd, tot ze midden twintigste eeuw door modernere zeilscheepstypen en de motorvaart verdrongen werden.
