| Scheepstype: | zandaakje | |
| Vaargebied: | Lek, Hollandse IJssel en Maas | |
| Gebruiksdoel: | zand baggeren uit de rivieren | |
| Werf en bouwjaar: | onbekend | |
| Afmeting: | 3,5m x 3,3m | |
| Bijzonderheden: | in 2011 van de sloop gered en weer helemaal onder zeil gebracht |
Geschiedenis
De Jacob is een zandaakje, De geschiedenis van de Jacob is helaas onbekend, van de zandaken is wel veel bekend:
Zandaken werden in de negentiende en begin twintigste eeuw gebruikt om zand te baggeren in de benedenrivieren de Lek, Hollandsche IJssel en Maas.
De schippers van zandaken waren in merendeel zelfstandige ondernemers die soms een vast contract hadden met afnemers in de aangrenzende polders. Ze brachten zand en grind en ook ijsselsteen naar verschillende vaak diep in het polderland liggende boerderijen en bouwplaatsen, die slechts met een breedte van minder dan 3,50 meter en een kruiphoogte onder de 2 meter bereikbaar waren.
Zandaken werden ook gebruikt door de vaste steenschippers van steenfabrieken langs de Hollandsche IJssel. Begin twintigste eeuw werden op deze manier nog ijsselsteentjes vervoerd en gelost in het Boerengat in Rotterdam.
De kleine zandaken hadden geen roef, geen gangboorden en meestal ook geen luiken. De schipper woonde aan de wal maar soms in het eenvoudige vooronder.
De schipper stond op de binnenboord gelegen loopplanken te beugelen (= baggeren met linnen zak aan stok). Deze losse loopplanken dienden ook bij het lossen met de kruiwagen. De in de boordrand (“dolboord”) gestoken zetboorden (“steekleren”) werden alleen zeilend gevoerd en dienden om spatwater tegen te houden. Bij het beugelen en het lossen per kruiwagen waren deze zetboorden afgenomen.
Restauratie van de Jacob
De huidige eigenaren redden het scheepje in 2011 van de sloop. Aan de hand van foto’s en tekeningen van vergelijkbare zandaakjes wordt de Jacob op traditionele wijze gerestaureerd. Nieuw gemaakt zijn onder meer de mastkoker, mast, verstaging, voorschot, achterdoft, zwaarden, roer en helmstok. Vanaf 2013 wordt er weer ouderwets mee gezeild!
